Eskişehir pomak köylerinde düğün gelenekleri
Eskişehirde pomak köyleri ve onların düğünlerinden bahsetmek istiyorum biraz..
İki komşu pomak köyü bile geleneklerini farklı yaratıyor ve farklı lehçelerde konuşuyor pomak dilini.. Ama sizlerinde bahsettiği gibi ufak hece farklılıkları? Sadece bunlar.
Düğünlerimiz şu anda eskiye göre anlatılan düğünlere göre çok farklı ama bazı adetler halen devam ediyor.
Bunlardan birkaç örnek vermek istiyorum sizlere. Kız ailesinden mendil alınmadığı sürece damat ve gelinimiz sözlenmiş değildir.. O mendildir simgesi..
Daha sonra nişan törenleri başlar iki aile de birbirine sayısız hediye sunar ve nişan töreni bittikten sonra damadın ailesi kız ailesi hatta tüm sülalesine çuval dolusu kuruyemiş ve şekerleme göndererek teşekkürünü iletmiş olur.
Düğünlerimize gelince ikram ve eğlencenin sınırsız yaşandığı bir ortam olarak tabir edebilirim...
Kına gecesi ile başlar önce...Bu kız evinde yapılır.. ertesi gün gündüz yine tüm erkek tarafı ailesi kız evine gider.. bu törenin ismi 'potaçka' dır. Gelini hediyelere boğar.. çalar oynar.. eğlenip geri dönerler. Çünkü bu kez onlar ev sahibidir... bu gece ise tüm köy erkek evinin misafiridir..bir taraftan yemekler verilir, bir taraftan çalgılar çalar.. herkes eğleniyordur. Gecenin sonlarına doğru gençler tüm hünerlerini sergiler.. erkekler bayan, bayanlar ise erkek kıyafetleri ile karşımızdadır.. Kahkahaya boğan figürlerler rollerini yapar ve geceyi sonlandırırlar. Ama bir sorun var.. o gece gelin yoktur.. Çünkü adettendir kız evlenmeden erkek evini göremez... Uğursuzluk sayılır.
Ertesi gün de gelinin alınıp hayatına devam edeceği yere erkek evine götürülmesi, yani gelin alıcı dediğimiz tören var.. Damadın ailesinden birkaç bayan kapının önünü kapatmış sandığın kaldırılması için gelinin arkadaşlarına bir miktar para verir.. hatta pazarlıklar yapılır:) ve sandık kapıdan çekilir.. gelinin beline kırmızı kuşağını bağlar babası ve ağlayarak çıkar genelde gelinimiz baba ocağından..damat mutlu tabi ki..Yeni evine gelen geline kayınpeder altınını takar ve gelin eve girer..bugün yine tüm köylüye yemek verilir ve eğlence akşama kadar devam eder...
Akşam ise yakın aile bireyleri gelin ve damat yemek yenir.. Bu yemekte plaketa denilen bir tepsi pomak tatlısı sofranın ortasına konur ve evdeki en küçük çocuk gelin ile damadın ortasına oturtularak gözleri kapalı tatlıyı ortadan kesmeye çalışır.. ama burada mutlaka bir tarafın payı büyüktür.. O ise hangi tarafın daha uzun yaşayacağını gösterirmi? bu da bir pomak adeti.
Hala düğün bitmedi... Ertesi gün sadece bayanlara bir eğlence düzenlenir ve gelinle kayınvalide oynattırılır. Bu eğlencede en ilginç kısım ise gelin ile kaynana oynarken ortalarında cam bir eşya kırılır.. onlarda bunu ezer ve düşman çatlattıklarını ifade eder. Kız ailesine yemişler verilerek uğurlanır.. Ki anne ile kızı o haftanın ilk perşembesi görebililer artık birbirlerini..
Böylece bir düğün bitmiş oluyor. Topraklarında yaşayamadığım köyümden ve nacizane bilgilerimle adetlerinden bahsetmek istedim size..
*pomak_kızı adlı üyemizden alınmıştır.
