Author Topic: Osmaniye'de Gergüden  (Read 4812 times)

0 Members and 2 Guests are viewing this topic.

Ziyaretçi

  • Guest
Osmaniye'de Gergüden
« on: May 05, 2008, 15:35 »
Osmaniye selu etey gardat Gergudenat
***Staneme sabalen idem ud varbota adin-dua  dale ut kosneme(ud rejeme).
Te dusme ud razele varbota as neya  karame uftsetu.Acu vigi bruyat.Ut kakgi prabruyot setnuk nafçeret gi teslimat.Arada ni udreya as varbota dali nabuli krıstat.Çeka da ta udera na glavota da ta na buli,çeka da ta udera na kartsetu da ta na bulot,çeka da ta udera na krıstat da ta na buli...
***Teta gulema na gerguden oganet hiç nizgaşa vari saravitsi.Salden vari saravirsi.
***Toçi zelnik.
Na Gerguden sa toçim plaketa az zele..Kak tu sa toçat kori denetu tey da minovat.İdenetu tey da sa toçat..
***Na gerguden tey gardot:
Af küpat turame voda. setnuk af küpat turame kitki,fırlame kitki.Na kitkate vrızdame adin prıste.Na kitkite  perata vrızvame prateh adin pristen da si guznayem çe ye.setnuk af küpat na tapame kitki.
Anna veçer  pra trindafilet sedi.Na drugiyat den gi izvazdame kitkite.Çetu kitka izleze neyi pesna kazvame.
***Na gerguden vrizvame lulki.Ekinetu da stanuvat ku tu lulkite da sa maat.
***Anna voje ,anna meto turaa pra nas .Gani çeşat kosmetu sedame na metlota.Da nistane ku tu metlo kosmetu ku tu voje dolgu.
***Na gerguden ditsata as kitki kopea gi.As pukanitsi zdravec kitki turaa uf vudota.Ditsata sas kitki zelen zdravec kopea gi da sa zdrevi.

Osmaniye'de gerguden günü pomaklar erkenden kalkar ,çocukları "haydi bugün çok özel bir gün "diyerek bir bayram edasıyla uyandırırlardı.Daha sonrasını annemin çocukluk günlerinde yaşadıklarını anlatarak aktarmak istiyorum:

*Erkenden kalkar bir söğüt dalı bulurduk.Sabahki ilk işimiz büyüklerle birlikte koyunları sayıp çobana teslim etmek olurdu.Büyüklerimiz her sene koyunları hangi çobana verecekse onları  gerguden günü sayıp teslim ederlerdi.Abilerim koyunları sayarlardı.
Söğüt dallarını sayma amaçlı kullanmış olsalar bile biz çocuklara koyunların sırtlarına söyüt dallarıyla vurmamızı nasihat edip bunun sebebini koyunların besili olmasını sağlamak amaçlı olsuğunu söylerlerdi.Büyüklerimiz ellerindeki söğüt dallarını arada biz çocukların sırtlarına da dokundururlardı.Bunun sebebini de  sırtımız ağrımasın şeklinde açıklarlardı.Sonra da dur başına da vurayım başın ağrımasın,dur ayaklarına da vurayım ayakların ağrımasın,dur sırtınada vurayım sırtın ağrımasın diye bizimle şakalaşırlardı.
*Büyük teyze Metiye  gergüden günü ocaktaki ateşi hiç söndürmezdi.
Bakırdan geniş ağızlı bir güğümü vardı.Tam gümçe değil ağız kısmı gümçeden biraz daha geniş ,alt kısmı tencere gibi yayvan bir kap( pomaklar ona ayrı bir isim derdik hatırlayınca söyleyeceğim),bu kapta bütün gün mısır kaynatırdı bütün sene ocağımız yansın mutfağımız bereketli olsun diye.
*Tete gulema her sene gerguden günlerinde ıspanaklı börek yapardı.Ispanak yada yeşil bir sebze.Yeşil olacak çünkü bahar gibi içimizde yeşillensin tazelensin diye söylerdi.Özellikle  börek yapardı çünkü açılan yufkalar gibi, günlerimiz de önümüzde kolayca açılıp serpilsin rahat ve geniş günler yaşayalım,günlerimiz sıkıntıyla geçmesin diye.
*O gün bütün çocuklar yıkanırdık.Yıkanacağımız suyun içine papatyalar atılırdı.Çocuklar sağlıklı olsunlar, çiçekler gibi güzel ve mis koksunlar diye.
*Salıncaklar bağlanırdı.hem biz eğlenelim hem de o seneki ekinlerin boyları ve başakları bereketli olup salınsınlar diye.
*Önümüze bir süpürge ile bir urgen getirilirdi.Bunların üstüne yada yanına oturup saçlarımızı tararlardı.Saçlarımız süpürge gibi dolgun ve kalın urgan gibi uzun olsun diye.
*Gerguden günü içinde su dolu olan bir küp hazırlanırdı.Bu küpün içinde çiçek ıslatırdık.Çiçek yapraklarından oluşturduğumuz küçük bir demete bir yüzük bağlayıp küpün içine atardık.Bu küp o gece bir gül ağacının altıda beklerdi.Ertesi gün küpün içinden çiçeklerimizi küpün içinden çıkarıp her çıkan çiçeğe bir mani söylerdik.Yüzüklerden kimin çiçeği olduğunu anlar o mani o kişinin olmuş olurdu.
İşte böyle idi bizim çocukluğumuzdaki gergudenler.