Topic: Chech'ler -Çeç'ler- kimdir ?

[bogutevolu]

Bu yakınlarda öğrendiğim Chech (Çeç) kavramını, bunun içeriğini, Pomaklarla ilgisini merak ediyorum. Bu konuda bilgi ve belgesi olanların burada paylaşmalarını umuyorum.

Aşağıda tam Bulgar ve Yunan sınırı üzerinde bir hayli geniş bir Chech bölgesi haritası var.

Chech ler Pomaklar içinde belirgin özelliklerle diğer pomaklardan ayrılan bir grup mu ? Bir dialekt mi ?

[bogutevolu]

Chech (region)

http://en.wikipedia.org/wiki/Chech_(region)

From Wikipedia, the free encyclopedia

 The Chech region in Bulgaria and Greece.

Chech (Bulgarian: Чеч) or Chechko (Bulgarian: Чечко) is a geographical and historical region of the Balkan peninsula in southeastern Europe in our days Bulgaria and Greece. Most of its population inhabits about 60 villages and is almost completely Pomaki.

The Chech region is situated in the much larger region of Macedonia and covers the western Rhodope Mountains and the northern slopes of Falakro with most of its territory in our days Greece. It is divided in two: Drama Chech and Nevrokopi Chech. The first one and partially the second one is in Greece.

According to Vasil Kanchov the eastern border of Chech is the Dospat River and the western one is the river of Dabnitsa. Then the Chech comprises the municipalities: Satovcha, Dospat and the villages in the valleys of the Dospat River and Satovska Bistritsa river. Then all villages in the Bulgarian Chech are populated by pomaks except the villages of Satovcha and Dolen which are partially inhabited by Bulgarian Christians. The villages in the Greek Chech are organized in the Kato Nevrokopi municipality and in the Sidironero community. The Pomaki population of the Greek Chech was expelled into Turkey, Western Thrace and Bulgaria in the 20s and their homes and land were given to Greek refugees from Turkey.

Settlements in Bulgaria

Satovcha Municipality: Bogolin, Dolen, Fargovo, Godeshevo, Kochan, Kribul, Osina, Pletena, Satovcha, Slashten, Tuhovishta, Vaklinovo, Valkosel, Zhizhevo

Dospat Municipality: Barutin, Brashten, Chavdar, Dospat, Kasak, Ljubcha, Tsrancha, Zmeitsa

Garmen Municipality: Dabnitsa, Debren, Dolno Drianovo, Garmen, Hvostiane, Krushevo, Oreshe

Hadzhidimovo Municipality: Ablanitsa, Beslen, Blatska, Hadzhidimovo, Teplen

Velingrad Municipality: Sarnitsa

Settlements in Greece

Sidironero community: Oropedio (Vladikovo), Kalikarpo (Lovcha), Skaloti (Liban), Sidironero (Osenitsa), Papades (Popovo Selo)

Nevrokopi municipality: Ahladea (Blachen), Potami (Borovo), Delta (Vitovo), Mikroklisura (Gorna Lakavitsa), Ahladomilia (Debredzik), Mikromilia (Ostitsa), Persama (Stranen), Pagoneri (Chereshovo), Volaks (Volak)

Ethnography

As of 15 December 2007, the population of the Bulgarian Chech is 48 970 - mostly Pomaks. As of 2001, the population of the Greek Chech is 2553[1] - mostly Greek Christians. According to Vasil Kanchov, the population of Chech as of 1900 was as follows: 5897 Bulgarians, 5667 Muslim Bulgarians, 1151 Turks, 23 Vlachs, 10 Gipsies - a total of 12 748.

See also
•Veda Slovena

[teo]

Sayin Bogutevolu,
Su anda bir konu uzerine bir calisma yapiyorum,yani Pomaklarin Kuman ve Peceneklerle baglanitisi icin.Ne diyorsunuz "Pech-e-n-ek" ve "chec" konusunda.Acaba bir baglanti olabilir mi?

[bogutevolu]

@ teo

Öncelikle çalışma konusunda sizi destekliyorum. Nedense Peçenek ve Kuman bağlantıları bu toplumların göçebe niteliğinden dolayı yerleşik toplumların belge ve kanıt bırakma avantajlarına sahip olamadığından belge=tarih anlayışına göre daha kolay göz ardı edilme riskini taşıyor.

Bundan önce de Pomak=Kuman tezini hararetle savunan arkadaş(lar)ıma tezlerini belgeli olarak kanıtlaması konusunda desteklemiştim. Hiç bir başka bulgu olmasa da Makedonyadaki Kumanovo şehrinin varlığı bu yöredeki Kumanların varlığına ve etkilerine delil olduğu gibi; Pomakların genetik mirasında az yada çok bu iki Türk boyunun etkisini ben kişisel olarak kabul ediyorum. (Üçüncüsü olan Osmanlı zamanında Rodop dağlarını kuzey ve güneyden çevreleyen Yörük Türkmenleri de ve Çepino ve Çepintsi gibi yer adlarıyla varlığını hissettiren Çepni Türkmen boyunu da unutmamak gerek..) Bu ve bulgar etnik kökeninin protobulgar aslını da sayarsak Pomaklar içindeki Türk izleri bence çok ciddi boyuttadır. Ancak yerel baskın kültür altında bu ve diğer etnisitelerin kültürel etkileri zaman içinde ortadan kalkmıştır.

Bu arada yeri gelmişken söyleyeyim: Pomakların folklor kıyafetleri ve özellikle Batı Rodoplardaki bugün Anadolu folklor kıyafetlerinin aynı kumaşından yapılan kıyafetler folklorik kalıntılar açısından da Rodoplar ve Anadolu bağlantısını güçlü bir biçimde kuruyor.

Pomak etnik ve kültürel kimliğini sadece şu veya bu kökene indirgemeye kalkışanlar gerçeğin bütününü değil bir kısmını görme ve gösterme eğilimindedirler. Onun için biz şu yada bu değil kendimiziz...

Selam ve dualarımızla...

[teo]

Cok dogru soyluyorsunuz sayin Bogutevolu,
Pomak dedigimiz iste ortada tam bir multietnik kulturu tasiyan bir halk. Pomak kulturunde sadece turk degil,slavlari da goruyoruz. Benim calismam da bu konuda zaten. Kumanlarin ve Peceneklerin birliginden sonra dagilmasi ve tum Avrupaya yayilmasi ve asimile olmalari iste bu konuda bir aydinlik getirmek istiyorum. Alin Sofya ve Pirin bolgelerinde yasayan Soplari.Onlarin uc sesli turkulerini hatirlarsiniz.O ise tarihte biliniyor ki bu bolgelerde Peceneg ve Kumanlilar varmis.

[hillmidal]

Alakarga (soyka) adlı bir kuş; "arpa buğday çeç olur" gibi bir türkü çığırırırken cırtlak sesiyle; Çeç; yığın demek diyordu bir yerlerde... Kaya yığını dağ anlamına da gelebiliyormuş... Çac bölgesi Osmanlı idari sisteminde Selanik vilayetinin, Drama kazasına bağlı bir nahiyeymiş... Şimdiki Bulgar Yunan sınırıyla örtüşen tarafları Drama'nın.  Belki de bundan ötürü, bu nahiyenin Bulgaristan'da kalan yanına hala Chech deniyordur... Çaç yani (kaya yığını)dağ nahiyesi...  Hatırladım birden... ve paylaşayım dedim... 50 gram leblebi niyetine... Irakı sofrasına....

Saygılar...

[Chechliya]

Само да отбележа, че все още не съм успял да очертая границите на Чеча. Иначе тук съм направил една карта на Неврокопския Чеч: http://maps.google.com/maps/ms?ie=UTF8&hl=bg&msa=0&msid=104904167949935422181.00045c30eff0c431b70ce&ll=41.48492,24.175415&spn=0.56994,1.235962&z=10

В нея още не съм включил няколкото села, чиито координати и данни открих оня ден и включих в Уикипедия, а именно Божан, Калчово, Вердженица, Либотен и Калово и Берчища. Освен това трябва да разкарам някои села от картите и списъците в Уикипедия, щото установих, че не попадат в Чеча, като Блатчен, Гущерек, Долна Лакавица и други.

Поздрави,
Чечлията

[Pomak_1925]

@ teo

Öncelikle çalışma konusunda sizi destekliyorum. Nedense Peçenek ve Kuman bağlantıları bu toplumların göçebe niteliğinden dolayı yerleşik toplumların belge ve kanıt bırakma avantajlarına sahip olamadığından belge=tarih anlayışına göre daha kolay göz ardı edilme riskini taşıyor.

Bundan önce de Pomak=Kuman tezini hararetle savunan arkadaş(lar)ıma tezlerini belgeli olarak kanıtlaması konusunda desteklemiştim. Hiç bir başka bulgu olmasa da Makedonyadaki Kumanovo şehrinin varlığı bu yöredeki Kumanların varlığına ve etkilerine delil olduğu gibi; Pomakların genetik mirasında az yada çok bu iki Türk boyunun etkisini ben kişisel olarak kabul ediyorum. (Üçüncüsü olan Osmanlı zamanında Rodop dağlarını kuzey ve güneyden çevreleyen Yörük Türkmenleri de ve Çepino ve Çepintsi gibi yer adlarıyla varlığını hissettiren Çepni Türkmen boyunu da unutmamak gerek..) Bu ve bulgar etnik kökeninin protobulgar aslını da sayarsak Pomaklar içindeki Türk izleri bence çok ciddi boyuttadır. Ancak yerel baskın kültür altında bu ve diğer etnisitelerin kültürel etkileri zaman içinde ortadan kalkmıştır.

Bu arada yeri gelmişken söyleyeyim: Pomakların folklor kıyafetleri ve özellikle Batı Rodoplardaki bugün Anadolu folklor kıyafetlerinin aynı kumaşından yapılan kıyafetler folklorik kalıntılar açısından da Rodoplar ve Anadolu bağlantısını güçlü bir biçimde kuruyor.

Pomak etnik ve kültürel kimliğini sadece şu veya bu kökene indirgemeye kalkışanlar gerçeğin bütününü değil bir kısmını görme ve gösterme eğilimindedirler. Onun için biz şu yada bu değil kendimiziz...

Selam ve dualarımızla...

Trabzon ve Samsun civarında ki Çepni Türkmenleri ile Pomakları folklarik açıdan ayıretmek hemen hemen imkansız.Kültür yönünden bu iki toplum bir birine o kadar çok benziyor ki bir etkileşimin olmamış olmasına ben ihtimal vermiyorum açıkcası.Bizzat Trabzonlu bir arkadaşım bizim sitemizi incelerken resimlere göz atarken şaşkınlığını gizleyemedi(yerel kıyafetleri,düğün resimlerini,tulum eşliğinde çekilen halayları,kaçamak yemeğini yapıyor olmamız...vb)ve "Olum bunlar aynı bizim Çepniler gibiler" dedi Bu arada Çepni Türkmenleri Peçenek soyludur Dipnot düşeyim istedim

Örnek olsun diye resim koyacaktım ama link'i past etmeme izin vermiyor sayfa

[bogutevolu]

Rodoplarda iki yer ismi var. Birisi Çepino bölgesi, diğeri ise Çepintsi köyüdür.  Smolyan oblastı nüfus kayıtlarına bakıldığında bu bölgede yaklaşık 1000 civarında Alevi inançlı Pomak olduğu görülmektedir. Bilindiği üzere Anadoludaki Çepni Türkmenleri Alevi inancına bağlıdırlar. 

Bu kısa bilgi bize Osmanlı zamanında Anadolu'dan Rodoplara iskan edilen Türkmen Ocaklarından bir kısmının Alevi olduğunu ve bu topluluğun bugüne kadar inancını korumuş olduğunu göstermektedir.

Bu arada kendi kanaatime göre Pomakları; yüzde yüz müslüman olmuş Bulgarlar olarak nitelemek yanlış olduğu gibi, yüzde yüz Türk olarak nitelemek de yanlıştır.  Doğrusu Pomaklar: Bulgarlar ile Türklerin etkileşiminden ortaya çıkmış özgün bir halktır.  Bunun bir çok tarihsel kanıtı vardır. İşte onlardan biri Alevi Çepni Türkmenlerdir.

Sizin tespitiniz büyük bir ihtimal ile Rodoplardaki Çepino yada Çepintsi ile Anadoludaki Samsun-Trabzon yöresi Çepni Türkmenleri arasında bir bağlantı olduğunu gösteriyor. Tarihsel  Osmanlı iskan kayıtları incelendiğinde  buna dair gerçek ortaya çıkacaktır.

Evliya Çelebi seyehatnamesine göre 17. yüzyılda Tatarpazarcığı'nda kayıtlı Türkmen Ocaklarının yaylak olarak Dospat yaylasını kullandıkları belirtilmektedir. 16. yüzyılda henüz Türk iskanları Rodopların kuzey ve güney eteklerinde olup, Rodoplara henüz Türk yerleşimi yoktu. Ancak 17.yüzyıla ait Evliya Çelebi anlatımı; Yörüklerin konar göçer hayatları gereği, yazın Rodop yaylalarına çıkıp, kışın Meriç ve Batı Trakya ovalarına indiklerini gösteriyor. Bu durum Rodoplarda Pomakların yanısıra Türklerinde yaşadıklarını gösteriyor. Bulgarların bir kısmının müslüman olmaları da tam bu süreç içinde gerçekleşmiştir. Demekki karşılıklı bir etkileşim olmuş ve Rodop halkı 400 yıl boyunca yeniden harmanlanmıştır.

Bölgede halen kalmış olan Bulgar hristiyan halkın varlığı da; bir kısım bulgarların müslüman oluş sürecinin zaman içinde tedricen ve gönüllü olduğunu gösterir. Zira zorla olsaydı, Rodoplarda hiç hristiyan kalmazdı.

[boron]

tesadüfen rastladım sitenize,merakımı celbetti.amatör bir araştırmacıyım.bu internet dünyası insanın ufkunu açıyor.keske 40 yıl önce hayata geçirilse idi.merakımı celbeden her kavramı internet coğrafyasında öğrenmeye çalışırım.keşke insanların yaşam sınırı 1000 yıl olsa bir günün sınırıda 60 saat olsa.insanlar geçmişini öğrenerek geleceğinin daha sağlıklı gelişmesi için çaba harcamalıdırlar.konunuz  ÇEÇ  bunun hakkında dağarcığınıza birşeyler eklemek ihtiyacını duydum. Karadenizliyim doğu karadeniz yöresinden.bizim kültürümüzde ÇEÇ sözcüğü mevcuttur. kuulanıldığı yer (arıların bal yaptıkları,bal depoladıkları balmumundan hazırlanmış şeye bizim doğu karadenizin kaçkarların bölgesinde yaşayan insanlar ÇEÇ derler)Bizim oralarda çepnilerde onların bakiyeleride vardır.çünki oralarda alevi -bektaşi ocaklarında hubuyar ocakları da vardır.benim yaşadığım köy ün mahalli ismi hubuyar dır.ama sonradan sanırım sünnileşmiştir.benim yorumum bu şekilde köyümün yapısı hakkında.rodoplardada aynı oymaklar mevcuttur.aynı desenler,aynı karakterler mevcuttur.bizim kaçkarlarda eskiden yapılan taş binaların,konakların dış kapılarında davutun altı köşeli yıldızını anımsatan amblemlerde mevcuttur.ben bu yıldızları tarih öncesi çağlarda karadenizin kuzeyinde yaşayan musevi inançlı HAZAR lara atfediyorum.hazarlar ve bulgarlar,peçenekler,kumanlar aynı coğrafyaları paylaşan  aynı semitik toplumun karakterlerini taşıyan halklardır.bunlarda farklılıklar değil benzerleikler görebiliriz.gagavuzlarda bu kategoriye dahildir.macarlarda bu ailenin fertleridir.Ben size bir öneride bulunacağım,haddim olmayarak.KAZIM MİRŞAN isimli bir araştırmacı var.onu izleyin.bu saydığım halklar asrasındaki benzerliklerin yoğunluğunu onun araştırma sonuçlarında görebilirsiniz.
her zaman objektif değerlendirmelerinizi,değerlendirme sonuçlarımızı görebilme dilekleri ile hoşça kalın.

[bogutevolu]

Sayın boron

Paylaşım ve katkınız için çok teşekkürler...

[Chechliya]

Някой ще ни светне ли за какво иде реч. Не всички говорим турски.

[bogutevolu]

Boron says:

I am originated from Kachkars in the Eastern Black Sea Region of Turkey.. I want to add that: Chech word is also available in our culture. Chech means that: honey depots made of beeswax in a bee hive.

On the other hand, there are remnants of the Chepni Alevi Turkmens in the region..  They have similiar traditions with the Pomaks of Chepino or Chepintsi in the Rhodopes..

[boron]

sayın bogutevolu;
İngilizce bilmiyorum.Bilsemde bu sitede kullanmak istemem.amatör bir araştırmacıyım.Osmanlı iskan politikalarının yayımlanan eserlerini  imkanlarım nispetinde takim ediyorum.Osmanlı tahrir defterlerinin yayımlanan bölümlerini takip ederek merakımı cezbeden konulara vakıf olmasya gayret ediyorum.Osmanlının iskan politikasında doğu karadeniz ile balkanlar arasında çok önemli bilgiler mevcut.Osmanlı trabzonu ülkesine kattıktan sonra  o bölgede yaşayan halkların istedikleri bölgelere kendi rızaları ile gidebileceklerini belirtmiş ve bölge halkının büyük bir bölümü deniz yolu ile iistanbul ve mora ya nakledilmişlerdir.yoğunluğu azalan insan sayısı balkanlardaki halklardan ve osmanlının kurallarına uymayan suriye yöresinde huzuru bozan türkmen aşiretlerinin bu bölgeye iskan edilmesi ile bu denge sağlanmıştır.şu bilgileride eklemek ihtiyacını duydum.bugün balkanlardaki pomaklar ile batı anadolu daki muğla yöresindeki,denizli yöresindeki,balıkkesir yöresindeki yörükler arasında fiziki benzerlik yoğundur.renklerde buna dahildir.niçin bu araştırmalar merakını celbetti dersen.köklerimi bulmak cevabını vverebilirim.bu basit bir sosyolojik araştırmadır.Ama insan öyle sonuçlara ulaşıyorki ulaştığı büyük denize hayranlığını gizleyemiyor.bulgarlar,avarlar,peçenekler,macarlar,uzlar(gagavuzlar)hazarlar,batının türk adını verdiği halklar bu denizin ortak sahipleridir.bu deniz bizim denizimiz.burada başkalarının avlanmasına izin vermeyelim.bu denizin verdiği nimetleri paylaşmasını bilelim.pomaklarda bu denizin bir üyesidir.onlar kendi fasit dünyalarında aza kanat edip yaşamanın gereğini yerine getiren insanlardır.bulgarların gezer mensuplarıdır.hepimizin birbirine benzeyen tarafları vardır.bu taraflardan bir bölümüdür.

[Chechliya]

According to Vasil Kanchov bee-keeping was very developed in the Chech region:

Чечко. — Населението по левия бряг на Места е чисто помашко. Тук е местността Чечко или Чеч, за която ще споменем нещо повечко, що сме научили от познавачи на онзи край. Това е планинска мъчно проходима област. Тя лежи главно по левия бряг на р. Места и се ограничава на запад от р. Рата, на север и североизток Крушова планина я дели от Ахъчелеби и Султан-Ери. На юг Ксантийските височини я делят от турското население в Ксантийско. Само една малка част от Чечко лежи по десния бряг на Места наблизо около реката.

Мястото е планинско, гористо и прорязано с много планински потоци. Чечко наброява повече от 60 села. Населението е помашко. В административно отношение то е разделено на 3 части: най-голямата част спада към Неврокопската каза, една малка част по левия бряг на реката принадлежи на Скеча и минува в Одринския вилает, останалите части по десния бряг на реката се числят в Драмската каза.

Населението се подчинява на своите големци във всичко. На Неврокопския Чеч заповядва една стара аристократическа фамилия от селото Осойница, на която първородните деца се именуват паши. Сегашният началник се казва Али паша. Той е 70-годишен старец и неограничен главатар на повече от 40 села. Всичките спорове се решават от него. Той бие, затваря и налага всякакви наказания, които се приемат безропотно. През неговата област пътуването на търговците е съвсем безопасно. Ако пострада някой пътник от обир, Али паша на часа трябва парично да го възнагради за загубата и тогава тежко и горко на оня, който се улови в кражбата. По тая причина кражбите са рядкост. Фамилията на Али паша е стара и голяма. Много е вероятно, че това е стара аристократическа фамилия на някой местен княз, който заедно с народа е приел мохамеданството и запазил властта си. В къщата на главатаря се пази най-голямо гостоприемство. Там има особени стаи за гостите, които хранят до пресита.

Въобще в цялата тая помашка околност гостоприемството е голямо. Всякое село има отделна къща, много добре наредена, гдето се приемат и хранят безплатно чужденците. Тая къща има свои имущества, от които .се поддържа. Богатите къщи си имат свои отделни стаи за гостите. Али паша събира дан от народа и я предава на правителството. Налозите обаче са малки. Той събира и рекрути за войската. Всяко село си има свой коджабашия, който управлява селските работи.

Народът се поминува със скотовъдство и пчеларство, на второ място стои земеделието и тъкането на платове. Така също ловджийството е много развито. По планините пасат много овци и кози, които съставят главния местен поминък. По долините се сее ръж, ечемик, овес и по ниските места пшеница. Рядко в някои ниски села садят лозя. Храната им не достига и те си докупуват от Драмско или Скеченско. Пчеларството в тия места е много развито. Във всяко село има голямо число кошари и захарта се заместя с мед. Восъкът оттук се разнася за Серско и Драмско и съставя един от най-добрите приходи на населението.

На много места се работят аби и шаяци, които се разнасят по вън от доленските българи. В селото Ващица става панаир, гдето се харчат главно аби, шаяци и платна, изработени от помаците. По тези места се работи и гора, която се спуща по Места за полето и съставя добър приход за цели села, каквито са Жижово, Кочан, Марульово и други около краищата на Доспат-ската верига. В селага Марульово и Дебрежен правят гребени от рогове, които се разнасят надалече за продан. Селото Пепелаш на десния бряг на Места е прочуто по своите кавали.

http://www.promacedonia.org/vk_1/vk1_a_19.html