http://atam.gov.tr/bati-trakya-turkleri/Doç. Dr. İLKER ALP *
Bugün, Batı Trakya ismi geçtiğinde daha ziyade Yunanistan’ın hâ¬kimiyeti altında kalan coğrafî bölge anlaşılmaktadır. Bu anlamıyla Batı Trakya’nın sınırları doğuda Meriç, batıda Karasu (Mesta) nehirleri, kuzeyde Rodop dağları ve Bulgaristan, güneyde de Ege denizine uzamaktadır. Batı Trakya’nın Ege denizine inen düzlük kısmına “Ova”, Rodop Balkanlar’ı ara¬sındaki kısma “Yaka “, Yaka’nın kuzeyindeki dağlık bölgeye ise “Balkan Ko¬lu” veya “Cebel”adı verilmektedir. Bu bölge 8.578 km2ılik dar bir şerit alanını kapsayarak Gümülcine (Rodopis), İskeçe (Ksanti) ve Dedeağaç (Evros) illerinden oluşmaktadır 2. (Bkz. harita: 1).
Ancak,tarihe baktığımızda, Batı Trakya’nın sadece Yunanistan hâki¬miyetinde kalan kısımlardan ibaret olmadığını görüyoruz. Örneğin, 18 Ara¬lık 1918 tarihinde Batı Trakya Türk Mebuslarının, Sofya’daki büyük devlet¬lerin temsilcilerine verdikleri muhtırada: “Batı Trakya halihazırda iki mu-tasarrıflığa ayrılmıştır. Gümülcine, İskeçe, Eğridere, Paşmaklı (Ahiçelebi), Kırcaali, Koşukavak, Ortaköy, Sofulu, Ferecik, Dedeağaç kazalarından mürekkeb olan Gümülcine Sancağı’yla, Karaağaç, Mustafapaşa, Svilengrad, Dimetoka kazalarını ihtiva eden Karaağaç Sancağı’dır. Balkan Harbinden sonra Filibe Sancağına ilhak edilen Dövlen (Ropcoz) Kazasıyla, Ustrumca Sancağına mülhak Nevrekop Kazasını coğrafi ve milliyet nokta-i nazarından Garbı Trakya ‘dan ad eyleriz.” Denilmektedir3 . Görüldüğü gibi Batı Trak¬ya’nın kurtulması için çalışan Türk milletvekilleri Batı Trakya’nın coğrafî, millî ve siyasî sınırlarını belirlemişlerdir. Nitekim Garbı Trakya Cemiyeti tarafından yayınlanan belgelerde: “… Garbı Trakya şimalen 1912 Türk Bul¬gar hududu ile ayrılan Bulgaristan, şarken Meriç Nehri ve 1913 Türk Bulgar hududu ile ayrılan Şarkî Trakya, cenuben Adalar Denizi, garben İstruma Kara Suyu, Perim silsilesi ve ayrılan Makedonya ile mahduddur…” denil¬mekte ve bölgenin 23.591 km2 araziyi içine aldığı bildirilmektedir4 . Demek ki Batı Trakya,Yunanistan’da Ferecik, Dedeağaç, Gümülcine, İskeçe; Bulga¬ristan’da Kırcaali, Mestanlı, Koşukavak, Ortaköy gibi şehirleri ve bunlara bağlı köylerle kasabaları içine almaktadır*. Ancak bu araştırmamızda, ko¬numuz itibarıyla Batı Trakya’nm Yunanistan sınırları içinde kalan kısmı ele alınacaktır.
b) Nüfus Durumu
Yunanistan’da yaşayan azınlıkların gerçek sayısını tespit etmek hayli zordur. Çünkü Yunanistan belirlediği millî politikası gereğince, ülkedeki azınlıkların varlığını reddetmekte ve bu konuda resmî bir sayı vermekten kaçınmaktadır. Bu yüzden, Batı Trakya Türkleri’nin de kesin sayısı bilinmemektedir5.
Şemseddin Sami’nin 1896 yılında basılan Kâmûs’ül Âlâm adlı eserine göre, Gümülcine Sancağı, doğuda Dedeağaç ve kuzeydoğuda Edirne sancaklarıyla, kuzeyde Şarkî Rumeli ve batıda Selanik vilayetleriyle, güneyde Adalar Denizi’yle sınırlıdır. Gümülcine, Sultanyeri, Ahiçelebi, Robçoz, Eğridere, Darıdere ve İskeçe olmak üzere yedi kazaya ayrılan bu sancakta top¬lam 245.072 kişi yaşamaktadır. Milliyetlere göre ise nüfus sayısı şöyledir6 :
Millet Adı Nüfus Sayısı:
Türk (Müslüman) 206.914
Bulgar 20.671
Rum 15.241
Çingene 912
Ermeni 360
İsrailî (Yahudi) 339
Ecnebi 235
http://atam.gov.tr/bati-trakya-turkleri/