Mnogo interesno i, za men, strashno neochakvano se razvivat neshtata v Bulgaria. Ne znam dali e za dobro ili za losho, che izrastnah v edna sreda do 1990-ta, sled koeto dootrasnah v druga sreda do kum 2002-ra i sled tova jiviah v napulno razlichna, treta sreda, koiato obache ne beshe Bulgarska. Kadeto i da me zavleche jivota, obache, i kakvoto i da prejiviah, nikoga ne spriah da se interesuvam ot Bulgaria i vsichko rodno. Nikoga ne sam planuval da jiveia v chujbina ili da napuskam Bulgaria, no taka se razviha neshtata v jivota mi i sega ne sam priako zamesen v razvitieto na rodinata. Dosta neshta, koito uchih v klas po istoria se podlagat na samnenie v dneshni dni. Sashto taka, obache, ima i neshta, za koito ne se govoreshe mnogo v uchilishte predi 1990-ta i koito izliazoha naiave sled tova. Edin primer za takova neshto e situaciata s taka narechenata FYROM ili, kakto si ia znaem nie - Makedonia. Situaciata s tazi chast ot Balkanskia poluostrov se okaza sporna, vupreki che vseki e siguren, che znae istinata... Oficialnata pozicia na darjavata FYROM v momenta e tazi, che te sa otdelen etnos v sveta i sa razlichni ot vsichki tiahni sasedi, vkliuchitelno i Bulgarite. Ot druga strana, nie Bulgarite smiatame, che Makedoncite sa si chisti Bulgari, mnogo ot koito sa ostanali zad Bulgarskite granici, poradi istoricheski sabitia, izvun kontrola na nashata darjava. Spored istoriata, koiato az sam uchil, Makedoncite vinagi sa bili chast ot Bulgarskia etnos, kadeto i da se namirat te dnes. Kato kazvam "Makedoncite", az ne govoria za tezi Makedonci, koito sa jiveli po tezi zemi predi poveche ot 2000 godini i sa bili edno ot Gruckite carstva, predi Gurcia (Ellada) da se obedini, a za Slavianskoto naselenie na tazi oblast, koeto govori Slavianski ezik i ima Slavianski tradicii, obichai i Hristianska viara (mnozinstvoto), nai-blizki ili po-tochno ednakvi s Bulgarskite. Az viarvam, che vseki ima pravo da se chuvstva, kakuvto si iska i zatova ne iskam da socha s prust hora i da im opredeliam narodnostta, no se mi e mnogo interesen faktat, che veche dvama ili poveche ot ministar predsedatelite na FYROM si izvadiha Bulgarski pasporti. Ima i bezbroi jiteli na FYROM, koito go napraviha, no tova ne pravi tolkova silno vpechatlenie (a moje bi triabva), kolkoto primerat, koito tezi bivshi glavi na tazi darjava davat na naselenieto tam. Znam li, koi e prav i koi kriv, no vse poveche zapochva da mi mirishe na tova, che urocite po istoria v uchilishte mai sa bili verni, kolkoto i da se predstavia po mediite vav FYROM, che te bili otdelen narod ot Bulgaria...
Interesno e i edno drugo iavlenie, koeto zabeliazvam naposledak, a imenno tova, che Pomacite (ili pone niakoi ot tiah) ne se smiatat za etnicheski Bulgari, a za otdelen narod... Sega e momenta da si priznaia, che az ne sam imal priak kontakt s mnogo Pomaci, taka che moeto mnenie e bazirano na tova, koeto sam chuval i uchil, a ne na lichen opit. E, gledal sam i predavania za niakoi Pomashki selishta v Bulgaria, no ne mnogo. Pri vse malkata mi informacia za tazi chast na naselenieto v Bulgarskata darjava obache, az pak ostanah v shok, kogato chuh, che niakoi Pomaci (ne znam kolko) ne se smiatat za Bulgari po etnicheski proizhod. Oshte poveche me oburka i izkazvaneto na nashumelia v posledno vreme v Bulgaria Pomak, Efrem Mollov. Ne znam kakva chast ot Pomacite predstavliava toi, no knigata, koiato e napisal, sadurja neshta, koito prosto ne moga da priema za istina i neshta, koito direktno atakuvat Bulgarski svetini i Hristianskata viara. Az pak iskam da kaja, che vseki ima pravo da se chuvstva, kato kakuvto si poiska, no v tozi sluchai neshtata minavat edni granici, koito ne triabva da se minavat, poneje tova povedenie ne pravi chest na nikogo... Izglejda che ikonomicheskoto polojenie, v koeto se namira Bulgaria, stava povod za mnogo hora da ne jelaiat da budat svurzvani s neia - purvo Makedoncite, a sega i Pomacite... Mnogo mi e muchno da gledam tazi jalna kartinka, koiato predstavia Bulgaria v edna totalno razlichna svetlina ot tazi, koiato pomnia az, ot vremeto, kogato izrastnah tam. Kazvam tova ne kato Hristianin ili Miusulmanin, a kato edin ot sinovete na maika Bulgaria...
I predi da prikliucha, iskam samo da spodelia neshto ot lichnia si opit. Chovek, kolkoto po-daleche se namira ot rodinata i kolkoto po-dulgo otsustva, tolkova po-goliam patriot stava. Pone s men stana taka. Horata, koito jiveiat v Bulgaria iavno imat pritapeno nacionalno chuvstvo, poradi tova, che vsichko okolo tiah e svoe i mogat da konsumirat ot nego s pulni shepi i po vsiako vreme... Izglejda che e pochti nevazmojno da usetish kolko neizmenna chast ot teb e tvoiata rodina, ako ne prekarash dostatachno vreme izvun neia. Samo togava mojesh da razberesh istinskata cena na rodnoto. Togava useshtash znachenieto na stihotvorenieto "Az sum Bulgarche" po nachin, po koito nikoga predi ne si go useshtal i imash jelanie da nauchish cialata Bulgarska istoria podrobno. A v Bulgaria horata sa trugnali da se deliat na takiva i onakiva... Poniakoga si mislia "tova li e naistina moiata rodina?" i tazi misul nikak ne me kara da se chuvstvam dobre...
Jivi i zdravi!
