TEMEL BULGARCA
Not: Kelimenin içinde üzerinde apostrof olan harf vurguludur.
Yaygın düzensiz fiiller
Съм (sım) - Olmak
• Аз съм (Az sım) – Ben ……im
• Ти си (Ti si) – Sen ….sin (tekil)
• Той / Тя / То e (Tóy/Tiá / To e) – O …dur. (eril/dişil/nötr)
• Ние сме (Níe sme) – Biz ….iz.
• Вие сте (Víe ste) – Siz ….siniz (çoğul)
• Те са (Te sa) – Onlar ….dırlar.
Yaygın ifadeler
• Здравей (zdravéy) — Merhaba
• Здрасти (zdrásti) — Merhaba
• Добро утро (dobró útro) — Günaydın
• Добър ден (dóbır dén) — İyi günler
• Добър вечер (dóbır véçer) — İyi akşamlar
• Лека нощ (léka nóşt) — İyi geceler
• Довиждане (dovíjdane) — Görüşmek üzere
• Доскоро (doskóro) — Yakında görüşürüz
• Чао (çáo) (samimi) – Hoşça kal
• Как си? (kák si) (samimi) — Nasılsın?
• Как сте? (kák sté) (resmive çoğul biçim) - Nasılsınız?
• Да (da) - Evet
• Не (ne) - Hayır
• Може би (móje bi) – Olabilir. Belki.
• Не знам (ne znám) - Bilmem
• Какво правиш? (kakvó práviş) (samimi) — Ne yapıyorsun?
• Какво правите? (kakvó právite) (resmi ve çoğul biçim) – Ne yapıyorsunuz?
• Добре съм (dobré sım) — İyiyim
• Всичко най-хубаво (vsíçko nayhúbavo) — Herşey çok iyi
• Поздрави (pózdravi) — Saygılar (ayrılırken)
• Благодаря (blagodaryá) (resmi ve samimi) — Teşekkür ederim
• Мерси (mersí) (samimi) - Teşekkürler
• Моля (mólya) — Lütfen veya buyurun
• Извинете! (izvinéte) (resmi) — Özür dilerim
• Извинявай! (izvinyávay (samimi) — Afedersin.
• Колко е часът? (kólko e çasıt) — Saat kaç?
• Говорите ли ...? (govórite li...) — Konuşur musunuz……?
...английски (angliyski) — İngilizce
...български (bılgarski) — Bulgarca
...китайски (kitáyski) — Çince
...френски (frénski) — Fransızca
...немски (némski) — Almanca
...гръцки (grıtski) — Yunanca
...италиански (italiánski) — Italianca
...японски (yapónski) — Japonca
...корейски (koréiski) — Korece
...испански (ispánski) — İspanyolca
• Ще се видим скоро (şte se vídim skóro) - See you soon
• Ще се видим утре (şte se vídim útre) - See you tomorrow
Alışveriş/market
Колко струва? (Kolko struva?) = Ne kadar ediyor/ Kaç para?
Какво е това? (Kakvo e tova?) = Bu nedir?
Ще го купя. (Şte go kupya.) = Onu alacağım.
Дайте ми онова. (Dáyte mi onová.) = Şundan bana bir tane ver.
Искам да купя... (Ískam da kúpya...) = Almak istiyorum…..
Имате ли... (Ímate li...) = Sizde …… var mı?
Отворено (Otvóreno) = Açık
Затворено (Zatvóreno) =Kapalı
Намаление до ...% (Namalénie do ...%) = % …… indirim.
Кеш (keş), В брой (V broy) = Peşin
Банкомат (Bankomát) = ATM
Postane
Поща (poşta) = Postane
Картичка (kártiçka) = Postakartı
Плик (plik) = Zarf
Марка (márka) = Pul
Марки (marki) = Pullar
Restoran /Kafe
Малко (málko) = Biraz
Много (mnógo) = Çok, fazla
По-малко (pó malko)= Daha az
Повече (póveçe)= Daha çok
Всичко(то), цяло(то) ( vsíçko(to) / tsyálo(to) ) = Hepsi, tümü
Закуска (zakúska) = Kahvaltı
Обяд (obyád) = Öğle yemeği
Вечеря (veçérya) = Akşam yemeği
Вегетарианец (eril) (vegetaryánets), вегетарианка (dişil) (vegetaryánka) = Vejeteryen
Наздраве! (nazdráve!) = Şerefe!
Сметката, моля, aко ви обичате (Smétkata, mólya ako vi obíçate,-resmi-) veya Може ли сметката? (mójeli smétkata?, -samimi-) = Hesabı alabilir miyim, lütfen !
Хляб (hliab) = Ekmek
Напитка (napítka) = İçecek
Топли / Студени предястия (tópli / studéni predyástiya) = ılık / soğuk başlangıçlar
Кафе (kafé) = Kahve
Чай (Çay) = Çay
Сок (sok) = Meyve suyu
Вода (vodá) = Su
Бира (bíra) = Bira
Вино (víno) = Şarap
Лед (led) = Buz
Сол (sol) = Tuz
Захар (záhar) = Şeker
Пипер (pipér) = Biber
Олио (ólio) = Yağ
Оцет (otsét) = Sirke
Месо (mesó) = Et
Телешко (téleşko) = Dana eti
Свинско (svínsko) = Domuz eti
Риба (riba) = Balık
Пилешко (píleşko) = Tavuk eti
Пържола (parjóla) = Pirzola
Зеленчук (zelençúk) = Sebze
Сандвич (sándviç) = Sandviç
Плод (plod) / Плодовe (plodové) = Meyve / Meyvalar
Картоф (kartóf) = Patates
Пържени картофи (párjeni kartófi) = Kızarmış patateş
Салата (saláta) = Salata
Десерт (desért) = Tatlı
Сладолед (sladolét) = Dondurma
Тоалетни (toalétni) = Tuvaletler
Извинете, къде е тоалетната? (Izvinete, kade e toalétnata?) = Afedersiniz, tuvalet nerede?
Yolculuk
Колко струва / е таксата / билета? (Kólko strúva / e táksata/biléta?) = Bedeli / bilet ücreti ne kadar?
Билет (bilét) = Bilet
Един билет за... ако обичате/моля. ( Edín bilét za... ako obíçate / mólya = Bir bilet ...ye, eğer isterseniz / lütfen.
Къде отиваш? (Kadé otívaş?) (samimi) = Nereye gidiyorsunuz?
Къде отивате? (Kadé otívate?) (resmi) = Nereye gidiyorsunuz?
Къде живееш? (Kadé jivéeş?) (samimi) = Nerede yaşıyorsun?
Къде живеете? (Kadé jivéete) (resmi) =Nerede yaşıyorsunuz?
Влак (Vlak) = Tren
Трамвай (Tramvay) = Tramvay
Автобус (Aftobús) = Otobüs
Метро (Metró) = Metro
Летище (Letíşte) = Havaalanı
Гара (Gára) = Tren garı
(Автобусна) гара ( (avtobúsna) gára) = Otobüs istasyonu
(Автобусна) спирка ( (avtobúsna) spírka) = Otobüs durağı
(Метро)станция ( (Metro) stántsiya) = Metro istasyonu
Заминаване (zaminávane) = Kalkış
Пристигане (pristígane) = Varış
Агенция за коли под наем (Agéntsiya za kolí pod náem) = Araç kiralama bürosu
Паркинг (párking) = Otopark
Улица (úlitsa) = Cadde
Булевард (bulevárd) = Bulvar
Квартал (kvartál) = Semt, civar
Площад (ploştát) = Meydan
Тоалетни (toalétni) = Tuvaletler
Turizm
Хотел (hotel) = Otel
Стая (staya) = Oda
Резервация (rezervatsiya) = Reservasyon
Има(те) ли свободни места за тази вечер? ( Ima(te) li svobodni mesta za tazi veçer?) = Bu akşam için boş yer(iniz) var mı?
Няма места / място; Всичко е заето; Пълно е. (Nyama mesta / myasto; vsiçko e zaeto; palno e.) = Yer yok, hepsi dolu.
Паспорт (pasport) = Pasaport
(Туристическа) карта ( (turistiçeska) karta) = Turistik harita
Туриситическа информация (Turistiçeska informatsiya) = Turistik danışma
Къде е...? (Kade e...?) = …..Nerededir?
Улица (ulitsa) = cadde
Булевард (bulevard) = Bulvar
Площад (ploştad) = Meydan
Тоалетни (toaletni) = Tuvaletler
Плаж (plaj) = Plaj
Писта (pista) = Kayak pisti
Бар (bar) = Bar
Кръчма (kruçma) = Kruçma, Geleneksel yemekli ve içkili Bulgar tavernası
Клуб (klub) = Gece kulübü
Банкомат (bankomat) = ATM
Кредитна карта (kreditna karta) = Kredi kartı
Yönler / dışarıda
Къде е...? (Kıdé e...?) = …..Nerededir?
ляв (lyav) = sol
На ляво (na lyàvo) = Sola
десен (désen) = sağ
На дясно (na dyàsno) = sağa
Право/Направо (pràvo/napràvo) = Dosdoğru, dümdüz
Давай/карай направо (Dàvay/kàray napràvo) = Dümdüz git.
Горе/нагоре (gore/nagore) = Yukarı, yukarıya
Долу/надолу (dolu/nadolu) = Aşağı, aşağıya
Далеч, далече ( daléç, daléçe ) = Uzak
Близо, близко ( blizo, blizko ) = yakın
Дълго (dılgo) = uzun
Късо (kıo) = kısa
(Туристическа) карта ( (turistiçeska) karta) = Turistik harita
Туриситическа информация (Turistiçeska informatsiya) = Turistik danışma
Музей (muzey) = Müze
Улица (ulitsa) = cadde
Булевард (bulevard) = Bulvar
Площад (ploştad) = Meydan
(Авто)магистрала ( (avto)magistrala ) = Oto yol
Kurumlar/Binalar/Yerler
Банка (banka) = Banka
Полиция (Politsiya) = Polis
Полицейско управление (politseysko upravlenie) = Polis Karakolu
Болница (bolnitsa) = Hastane
Аптека (apteka) = Eczane
Магазин (magazin) = Mağaza, dükkan
Ресторант (restorant) = Restaurant
Училище (uçilişte) = Okul
Църква (Tsırkva) = Kilise
Поща (poşta) = Postane
Улица (ulitsa) = cadde
Булевард (bulevard) = Bulvar
Площад (ploştad) = Meydan
Планина (planina) = Dağ
Хълм (halm) = Tepe
Долина (dolina) = Vadi
Океан (okean) = Okyanus
Езеро (ezero) = Göl
Река (reka) = Irmak
Басейн (basein) = Yüzme havuzu
Кула (kula) = Kule
Мост (most) = Köprü
Sayılar
Число (çislo) = Sayı
Bulgarcada sayılar için kullanılan sözcükler cinsiyet temellidir. Onların sadece saymasını öğrenmek isterseniz aşağıda belirtilmiştir. Eğer iki elma veya beş sandalye demek istediğiniz takdirde; bu isimlerin cinsiyet durumlarına uygun olan cinsiyet biçimini sayılara da uygulamak gerekir.
Bulgarcada kelimelerin cinsiyet durumları:eril (мъжки), dişil (женски),ve nötrdür (среден).
Bu yüzden sayıları cinsiyet durumuna göre ifade etmek gerekir.
Örneğin: Един мъж (edin mıj) – Bir adam (eril),
fakat Една жена (edna jena) – Bir kadın (dişil),
ve Едно дете (edno dete) – Bir çocuk (nötr).
Gördüğünüz gibi1 rakamını ifade etmek için 1 едно (edno) sözcüğü: eril cinsiyet için един (edin) olarak, ve dişil cinsiyet için една (edna) olarak değişir. Bu durumda, едно (edno) – nötr ve aynı şeyin sayılabilir biçimi için kullanılır.
1 den 10’a sayılar
Едно (edno)= bir Две (dve) = İki
Три (tri) = Üç
Четири (çétiri) = Dört
Пет (pet) = Beş
Шест (şest) = Altı
Седем (sédem) = Yedi
Осем (ósem) = Sekiz
Девет (dévet) = Dokuz
Десет (déset) = On
Zaman
24 saat formatı Bulgarcada zamanları sadece yazarken kullanılır. Bu yüzden örneğin:
17:45’i gördüğünüzde bu öğleden sonra 5.45 demektir. Bununla beraber zamanları söylediğimiz zaman, genellikle 12 saat formatında belirtilen zamandır. Eğer bu saat 10.10 yada 22.10 olsa da öğleden önce yada sonra olması farketmez.
Örneğin, gelen durumda olduğu gibi: Хайде да се видим в 9 довечера. (Hayde da se vidim v devet doveçera) = Haydi bu akşam saat 9 da görüşelim. Spiker: девет довечера (devet doveçera) = akşam 9 da diyor. Saat 21:00 de değil..(dvayset i edin çhasa) = 21:00 (Yirmibir).
Колко (ти) е часът? ( Kolko (ti) e çasıt? ) = Saat kaç?
12:00, Дванайсет (часа е). ( Dvanaiset (çasa e). ) = saat oniki = 12:00
7:13, Седем и тринайсет (Sedem i trinaiset) = Yedi, onüç = 7:13
3:15, Три и петнайсет (Tri i petnaiset) = Üç, onbeş = 3:15
11:30, Единайсет и трийсет (Edinaiset i triiset) = Onbir, otuz = 11:30
1:45, Един и четиресет и пет (Edin i çetireset i pet) = Bir, kırkbeş = 13:45 veya 1:45
7:55, Осем без пет (osem bez pet) = Sekize beş var = 7:55
19:35, Седем и трийсет и пет (sedem i triiset i pet, samimi ve resmi), Деветнайсет и трийсет и пет (devetnaiset i triiset i pet, resmi) = Yedi, otuzbeş, 7:35
Ден (den) = Gün
Седмица (sedmits) = Hafta
Месец (mesets) = Ay
Година (godina) = Yıl
Век (vek), Столетие (stoletie, daha yaygın) = Yüzyıl
Честита Нова Година! (Chestita Nova Godina!) = Yeni yıl kutlu olsun !
Günler
Ден (den) = gün
Понеделник (ponedélnik) = Pazartesi
Вторник (vtórnik) = Salı
Сряда (sryáda) = Çarşamba
Четвъртък (Çetvártak) = Perşembe
Петък (pétak) = Cuma
Събота (sábota) = Cumartesi
Неделя (nedélya) = Pazar
Днес (dnes) = Bugün
Вчера (Vçéra) = Dün
Утре (útre) = Yarın
Вдругиден (vdrúgiden) = öbürgün
Снощи (snóşti) = Geçen gece
Следващата седмица. (slédvaştata sédmitsa) = Gelecek hafta
Миналата седмица (mínalata sédmitsa) = Geçen hafta
Преди два дни (predí dva dni) = İki gün önce
Aylar
Месец (mésets) = Ay
Януари (yanuári) = Ocak
Февруари (fevruári) = Şubat
Март (mart) = Mart
Април (apríl) = Nisan
Май (may) = Mayıs
Юни (yúni) = Haziran
Юли (yúli) = Yuli
Август (ávgust) = Ağustos
Септември (septémvri) = Eylül
Октомври (októmvri) = Ekim
Ноември (noémvri) = Kasım
Декември (dekémvri) = Aralık
Миналия месец (Mínaliya mésets) = Geçen ay
Този месец (Tózi mésets) = Bu ay
След два месеца (Sled dva mésetsa) = İki ay sonra
Преди четири месеца (Predí çétiri mésetsa) = Dört ay önce
Mevsimler
Сезон (sezón) = Mevsim
Пролет (prólet) = İlkbahar
Лято (lyáto) = Yaz
Есен (ésen) = Sonbahar
Зима (zíma) = Kış
Renkler
Цвят (Tsviat) = Renk
Бяло (byálo) = Beyaz
Зелено (zeléno) = Yeşil
Червено (çervéno) = Kırmızı
Синьо (sínio) = Mavi
Черно (çérno) = Siyah
Жълто (jálto) = Sarı
Кафяво (kafyávo) = Kahverengi
Сиво (sívo) = Gri
Розово (rózovo) = Pembe
Светло (svétlo) = Açık
Тъмно (támno) = Koyu
Etkinlikler/hobiler/boş vakitleri değerlendirme ifadeleri:
• Караш ли... (Káraş li?) (samimi) – Sürer misiniz...?
...кола? (kolá) – araba?
...мотор? (motór) - motosiklet?
• Да, карам. (Da, káram.) – Evet, sürerim.
• Искаш ли да ходим на...? (Ískaş li da hódim na...) – İster misiniz gidelim …....?
...кино (kíno) - sinema
...театър (teátar) - tiyatro
...ресторант (restoránt) - restoran
...кафе - (kafé) - kafe
Acil durum sözcükleri
• Помощ! (pómoşt) = İmdat!
• Полиция! (polítsia) = Polis!
• Пожар! (pojár) = Yangın!
• Bнимавай! (vnimávay) = Dikkat et!
• Спри! veya Стой! (spri) or (stoy) = Dur!
Yaygın soru sözcükleri
• Защо? (resmi veya samimi) (zaşto?), Що? (gerçek remi) (şto?) = Niçin?
• Какво? (kakvo?) = Ne?
• Къде? (kade?) = Nerede?
• Как? (kak?) = Nasıl?
• Кога? (koga?) = Ne zaman?
Yaygın sorular
• Как си? (Kak si?) = Nasılsın?
• Какво правиш? (kakvó práviş) = Ne yapıyorsunuz?
• Какво работиш? (Kakvo rabotiş?) (samimi) = Ne yapıyorsun?
• Къде отиваш? (Kade otivaş) = Nereye gidiyorsun?
• Гладен ли си? = (Gladen li si?) = Açmısın?
• Жаден ли си? = (Jaden li si?) = Susadın mı?
• Кога ще се върнеш? (Koga şte se varneş?) = Ne zaman döneceksin?
• Кога ще се видим (пак)? (Koga şte se vidim (pak) = (tekrar) Ne zaman görüşeceğiz?
Doğum günü
Рожден ден (Rojden den) = Doğum günü
Честит Рожден Ден! (Çestit Rojden Den!) = Doğum günün kutlu olsun!
Tanışma
• Запознанства = Tanışma
Г-ца Попова представя г-н Иванов на г-н Станчев... Bayan Popova; Bay Ivanov’u Bay Stanchev’le tanıştırıyor.
• Г-ца Попова: - Здравейте г-н Станчев, как сте?
• Г-н Станчев: - Много добре, г-це Попова, а Вие?
• Г-ца Попова: - Благодаря, добре. Искам да Ви представя г-н Иванов, мой колега.
• Г-н Станчев: - Приятно ми е да се запознаем, г-н Иванов.
• Г-н Иванов: - И на мен също, г-н Станчев.
Непознати думи/изрази = Yeni kelimeler ve hitap sözcükleri:
г-ца (госпожица - kısa hali) (gospohitza) = Bayan (evlenmemiş)
г-н (господин - kısa hali) (gospodin) = Bay
представям (predstavyam)= tanıştırmak
представя (predstavya= tanıştırayım
много (mnogo) = çok
добре (dobre) = iyi
благодаря (blagodarya) = Teşekkür ederim.
а Вие? (a Vie, Ya siz!) -Вие- Sizin nazik biçimidir. ти (ti) sen- samimi biçimidir.
искам (iskam) = İstiyorum (аз (az-ben) kullanarak = “Ben” bazı durumlarda seçime bağlıdır.
мой (moi) = Benim
колега (kolega) = Meslektaş
Приятно ми е да се запознаем (Priyatno mi e da se zapoznaem) = Sizi tanımak çok hoş. И на мен също (I na men saşto) = Benim içinde aynı.
Alışverişte
• На пазара = Markette, pazarda
Георги си купува плодове и зеленчуци на пазара... Georgi pazarda meyve(ler) ve sebze(ler) satın alıyor.
• Георги: - Добър ден.
• Продавачът: - Добър ден. Какво ще обичате?
• Георги: - Един килограм ябълки, моля, също и два килограма домати и три краставици.
• Продавачът - Заповядайте, 4 лева, ако обичате.
• Георги: - Заподявайте. Благодаря много.
• Продавачът: - Няма защо. Приятен ден.
• Георги: - Всичко хубаво.
Непознати думи/изрази = Yeni kelimeler ve deyimler:
Добър ден (Dobır den) = İyi günler
Какво ще обичате? (Kakvo şte obiçate) = Ne arzu ediyorsunuz?
килограм (kilogram) = kilogram
ябълка (yabılka) = elma
домат (domat) = domates
краставица (krastavitsa) = salatalık
Заповядайте (zapovyadayte) (resmi, заповядай (zapovyaday) (samimi) = Buyurunuz.
лев (lev) = lev (tekil), leva (çoğul)
Благодаря много (Blagodarya mnogo) = Çok teşekkürler.
Няма защо (Nyama zaşto) = Bir şey değil
Приятен ден (Priyaten den) = İyi bir gün dilerim
Всичко хубаво (Vsiçko hubavo) = Her şey yolunda
Yönler
• Упътване = Yönler
Краси пита Мария как да стигне до... Krasi, Maria’ya nasıl gidileceğini soruyor
• Краси: - Извинете, можете ли да ми кажете как да стигна до НДК?
• Мария: - Разбира се. Продължете направо по Алабин...
• Краси: - По тази улица ли?
• Мария: - Да. После завийте надясно по Витошка и ходете все направо. Ще видите НДК от лявата Ви страна.
• Краси: - Благодаря Ви. А колко далеч е оттук?
• Мария: - Не е много далече...на около половин час.
• Краси: - Благодаря Ви още веднъж. Всичко хубаво.
• Мария: - Довиждане.
Непознати думи/изрази = Yeni kelimeler ve deyimler:
Извинете (Izvinete) = Afedersiniz
можете ли да ми кажете (Mojete li da mi kajete) = Bana söyleyebilir misiniz…
как да стигна до (kak da stigna do) = …….ye Nasıl giderim ?
НДК (En De Ka) = Milli Kültür Sarayına
Разбира се (razbira se) = Tabi ki
Продължете (prodaljete, продължавам (prodaljavam) = (bu yolu) tutunuz
Алабин, Витошка = Sofyada cadde isimleri
По тази улица ли? (Po tazi ulitza li?) = Bu caddeyi mi izleyeceğim?
Ще видите НДК от лявата Ви страна. (Şte vidite NDK ot lyavata Vi strana) = NDK‘yi sol tarafınızda göreceksiniz
А колко далеч е оттук? (A kolko daleç e ottuk) = Buradan ne kadar uzakta?
Не е много далече (Ne e mnogo daleçe) = Çok uzakta değil
на около половин час (na okolo polovin ças) = ortalama yarım saat
Благодаря Ви още веднъж (Blagodaria Vi oşte vednaj) = Bir kere daha teşekkür ederim
Довиждане (Dovijdane) = Görüşmek üzere.
